Η Ιστορία του Ελαιόλαδου

Η Ιστορία του Ελαιολάδου

Η καλλιέργεια της ελιάς και η παραγωγή ελαιολάδου είναι συνυφασμένα με την ανθρωπότητα από αμνημονεύτων χρόνων, σύμφωνα με στοιχεία που παρέχουν τα αντικείμενα και τα αρχαιολογικά κατάλοιπα των αρχαιότερων πολιτισμών. Η ελιά υπήρξε αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής στην ανατολική Μεσόγειο από τις πρώτες εμφανίσεις του πολιτισμού. Υπάρχουν πέτρινα γουδιά και πρέσες που χρησιμοποιούνται για την έκθλιψη του ελαιολάδου και χρονολογούνται στο 5000 π.Χ. Αρχαιολογικά ευρήματα από τα Μινωικά Ανάκτορα στην Κρήτη είναι ωραία παραδείγματα του ρόλου του ελαιολάδου στον Κρητικό ή Μινωικό πολιτισμό, ο οποίος έφτασε στο αποκορύφωμά του μεταξύ 2000 και 1450 π.Χ.
Από την εποχή της αρχαίας Αιγύπτου έως τις σύγχρονες θρησκείες, το ελαιόλαδο έχει χρησιμοποιηθεί σε θρησκευτικές τελετές και θα βρείτε πολλές αναφορές για την ελιά στην Παλαιά Διαθήκη και σε άλλα ιερά κείμενα. Μετά την πλημμύρα, ένα περιστέρι έφερε ένα φύλλο ελιάς στον Νώε και του είπε ότι τα νερά της πλημμύρας είχαν μειωθεί. Σε όλους τους πολιτισμούς, η ελιά και το ελαιόλαδο κατέλαβαν κεντρικές θέσεις στη γεωργική οικονομία των μεσογειακών χωρών και στο εμπόριο τους με γειτονικούς πληθυσμούς. Οι Μινωίτες της Κρήτης ήταν από τους πρώτους πολιτισμούς που πέτυχαν ευημερία στο ελαιόλαδο και η Κρήτη εξακολουθεί να αποτελεί μέγιστης σημασίας περιοχή παραγωγής ελαιολάδου μέχρι σήμερα.

Η παραγωγή του ελαιόλαδου έχει περάσει, ανά τα χρόνια, πολλά στάδια ωσότου να φτάσει σε αυτό που είναι σήμερα. Αλώνια με πέτρες, μικρές φάμπρικες και πιεστήρια χειροκίνητα και αργότερα ηλεκτρικά. Στις μέρες μας, η παραγωγή ελαιολάδου γίνεται με σύγχρονα πλέον μέσα. Γίνεται καλύτερη επεξεργασία του καρπού της ελιάς έτσι ώστε να παράγεται το φυσικό αυτό προϊόν, σύμφωνα με τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Η Ιστορία του Ελαιολάδου στη Μινωική Κρήτη

Αρχαιολογικά ευρήματα που αποδεικνύουν ότι οι Μινωίτες χρησιμοποιούσαν το ελαιόλαδο στην καθημερινή τους ζωή βρίσκονται παντού στην Κρήτη και ιδιαίτερα στην περιοχή της Σητείας Λασιθίου. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή ανακάλυψη είναι οι άθικτες ελιές με τη σάρκα διατηρημένη, που βρέθηκαν στο κάτω μέρος ενός κωνικού κυπέλου βυθισμένου, σε ένα πηγάδι με νερό, σε ένα από τα τέσσερα μεγαλύτερα Μινωικά παλάτια της Κρήτης, το Μινωικό Παλάτι της Κάτω Ζάκρου και χρονολογούνται περί το 1.600 π.Χ. Ευρήματα όπως αμφορείς και μεγάλα πήλινα δοχεία που ονομαζόταν Ληνοί και τα χρησιμοποιούσαν στην παραγωγή ελαιόλαδου, έχουν ανακαλυφθεί σε πολλά σπίτια που περιτριγύριζαν το Ανάκτορο καθώς και σε Μινωικές Επαύλεις, όπως εκείνες του Παλαικάστρου και του Ιτάνου, Σητείας.
Στην Κρήτη έχουν βρεθεί, επίσης πολλά αρχαία πέτρινα ελαιοτριβεία. Αυτό στο Βαθύπετρο, Αρχανών πιστεύεται ότι είναι το παλαιότερο στην Ευρώπη. Το ελαιόλαδο αποθηκευόταν σε μεγάλους πίθους όπως εκείνους που βρέθηκαν στη Δυτική Πτέρυγα του Μινωικού Ανακτόρου της Κνωσού, με συνολική εκτιμώμενη χωρητικότητα 250.000 κιλών. Οι Μινωίτες χρησιμοποίησαν το ελαιόλαδο στη διατροφή τους, ως καθαριστικό αντί για σαπούνι, ως βάση για αρώματα και αλοιφές, ως φάρμακο, για το φωτισμό και για την προστασία ευαίσθητων επιφανειών.

Οφέλη του Ελληνικού Ελαιόλαδου

Στην Ελλάδα σήμερα, το ελαιόλαδο είναι σχεδόν ιερό. Ο ελληνικός λαός είναι ο μεγαλύτερος κατά κεφαλήν καταναλωτής ελαιολάδου στον κόσμο: η εθνική μέση κατανάλωση κυμαίνεται από 18 λίτρα έως και πάνω από 30 λίτρα ανά άτομο. Η υψηλότερη κατανάλωση ανήκει σίγουρα στους Κρητικούς όπου η ετήσια κατανάλωση ανά άτομο ήταν κατά μέσο όρο 31 λίτρα, σύμφωνα με μια μελέτη του 1996.
Το βασικό συστατικό για σάλτσες στην ελληνική κουζίνα είναι το ελαιόλαδο, όπου μπορεί να είναι σάλτσα σόγιας για κινέζικα ή σάλτσα Worcestershire για τους Άγγλους. Το ελληνικό ελαιόλαδο είναι κάτι περισσότερο από σάλτσα, φυσικά, αλλά είναι η προϋπόθεση χωρίς την οποία δεν θα υφίσταται η ελληνική κουζίνα όπως την ξέρουμε. Στον αγγλόφωνο κόσμο, μια συνταγή για ένα ελληνικό πιάτο συνήθως απαιτεί δύο κουταλιές της σούπας λάδι. Η ίδια συνταγή σε ένα ελληνικό νοικοκυριό απαιτεί μισό φλιτζάνι. Οπουδήποτε στην Κρήτη ζητάει ένα πλήρες φλιτζάνι.
Ένα αυθεντικό ελληνικό ή κρητικό πιάτο, για έναν ταξιδιώτη, φαίνεται άφθονο σε ελαιόλαδο. Ίσως θα πείτε ότι τόσο πολύ λάδι έχει πάρα πολλές θερμίδες και πάρα πολύ λίπος. Όμως, είναι πραγματικά το καύσιμο για τους Έλληνες, και το ελληνικό ελαιόλαδο, ειδικά η Κρητική ποικιλία, είναι πολύ υγιεινή τροφή και το ισχυρότερο καύσιμο.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι μια μεσογειακή δίαιτα χαμηλή σε κορεσμένα λίπη αλλά πλούσια σε μονοακόρεστα λίπη όπως το ελαιόλαδο, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα και λαχανικά, βοηθά στην πρόληψη καρδιακών παθήσεων και ακόμη και καρκίνου. Μια άλλη μελέτη που αναφέρθηκε πριν από λίγα χρόνια στο New England Journal of Medicine διαπίστωσε ότι η τήρηση μιας μεσογειακής διατροφής σε έναν ελληνικό πληθυσμό μείωσε σημαντικά τους κινδύνους θνησιμότητας, ιδιαίτερα τους κινδύνους θανάτου από καρδιακές παθήσεις και καρκίνο. Η παραδοσιακή διατροφή που αξιολογήθηκε περιελάμβανε άφθονο ελαιόλαδο, άφθονα λαχανικά και φρούτα, ξηρούς καρπούς, δημητριακά και μέτρια πρόσληψη ψαριών και κρασιού. Όλη η διατροφή που πιστεύεται ότι παρέχει αυτά τα οφέλη έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα λιπαρά κυρίως από ελαιόλαδο, που παίζει το σημαντικότερο ρόλο σε αυτό το προστατευτικό αποτέλεσμα.
Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι τα ιδανικά κλίματα της Ελλάδας και της Κρήτης συμβάλλουν ευνοϊκά στην υπεροχή του ελαιολάδου. Έχει πλουσιότερη, φρουτώδη γεύση, έντονο άρωμα και διακριτικό πράσινο χρώμα. Η έντονη ηλιοφάνεια της Ελλάδας και των νησιών της παράγει γενναιόδωρα ανθοκυανίνες, φλαβονοειδή και φαινόλες .
Τα οφέλη του ελληνικού ελαιολάδου έχουν αποδειχθεί επαρκώς. Ο καλύτερος τρόπος να γνωρίσετε καλύτερα είναι να ενσωματώσετε το ελαιόλαδο στη διατροφή σας.